Nederland is, net als Duitsland, Belgie en Luxemburg, vanaf 15 februari 2012 officieel blauwtongvrij. Vaccineren tegen de ziekte is dan niet meer toegestaan.

In 2006 werd de herkauwersziekte blauwtong voor het eerst in Nederland aangetroffen. De ziekte treft alleen herkauwers, dus schapen, geiten en runderen. Op dat moment raakte een groot aantal andere lidstaten van de Europese Unie (EU) ook besmet.
Inmiddels is de ziekte in grote delen van de EU met succes bestreden. Vaccineren tegen de ziekte was daarbij een belangrijk instrument.

Blauwtongvrijstatus
Nederland heeft aangetoond dat het 3 jaar vrij is van blauwtong. Dat was mogelijk door een intesieve monitoring die met de hulp van honderden boeren uit het hele land is uitgevoerd door de Gezondheidsdienst voor Dieren.
De vrijstatus kan al worden uitgeroepen wanneer een land of een gebied 2 jaar vrij is van deze ziekte. In 2011 heeft Nederland besloten om met het uitroepen van de vrijstatus gezamenlijk op te trekken met onze buurlanden, zodat binnen de Benelux en Duitsland dezelfde maatregelen gelden.

Gevolgen
Dat Nederland straks weer de blauwtongvrijstatus heeft, heeft een aantal gevolgen. Het wordt makkelijker om blauwtonggevoelige dieren (herkauwers) uit Nederland te exporteren. Dieren bestemd voor vervoer binnen de EU hoeven niet langer te worden gevaccineerd en minder getest te worden. Met een aantal derde landen zullen nieuwe exportafspraken moeten worden gemaakt.
De eisen aan dieren uit blauwtong-risicogebieden worden strenger. Import uit deze landen wordt moeilijker, zodat de Nederlandse veestapel beter wordt beschermd.

Vaccinatie
Met het van kracht worden van de vrijstatus is vaccinatie niet langer toegestaan. Er ligt in Brussel wel een wijzigingsvoorstel om vaccinatie vanaf dit voorjaar onder bepaalde voorwaarden in vrije lidstaten toe te staan.